پای «زن زندگی آزادی» به سینما باز شد!/ نقش حاتمی‌کیا چیست؟
تاریخ انتشار: ۲۹ مهر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۹۳۱۴۲۱
فرارو- چهلمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌کوتاه تهران در حالی این روزها در پردیس سینمایی ملت در حال برگزاری است که این رویداد با استقبال ویژه علاقه‌مندان سینما مواجه شده است.
به گزارش فرارو، جشنواره‌های سینمایی در سالهای اخیر با بحران جدی مخاطب مواجه بوده‌اند و حتی رویداد معتبری همچون جشنواره فیلم فجر هم مدت‌هاست شوروحال سالهای اوج برگزاری خود را ندارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
همین دو هفته پیش هم جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوان در وضعیتی قابل‌پیش‌بینی و بدون استقبال فیلمسازان و مخاطبان، تنها به محفلی برای دورهمی مدیران سینمایی تبدیل شد و هیچ اتفاقا ویژه‌ای را هم رقم نزد.
در چنین شرایطی باید اذعان کنیم، چهلمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌کوتاه تهران، از همان روز نخست، شاهد اتفاقی ویژه است. پردیس سینمایی ملت از روز پنجشنبه ۲۷ مهرماه میزبان اکران آثار راه‌یافته به این رویداد است و مشخصا در بخش اکران فیلم‌های داستانی، استقبال مخاطبان به اندازه‌ای بود که مسئولان برگزاری ناگزیر از افزایش تعداد سالن‌های نمایش فیلم‌های این بخش شدند و باز هم گروهی از مخاطبان، نشسته بر روی زمین فیلم‌ها را تماشا کردند.
این استقبال نشان‌دهنده ظرفیت بالای سینمای کوتاه در ایران است که شاید فعالان آن هیاهوی رسانه‌ای چندانی نداشته باشند، اما آهسته و آرام در حال طی کردن مسیری هستند که مقصدش قطعا بالندگی سینمای ایران است.
در این گزارش کوتاه روایت «فرارو» از سه ویژگی خاص جشنواره چهلم را می‌خوانید.
روایت اول؛ جشنواره فقط «دورهمی» نیست
یکی از سوءتفاهم‌ها درباره کارکرد جشنواره‌های سینمایی به‌خصوص در نگاه مدیران، اشتباه گرفتن چنین رویدادهایی با یک «دورهمی» ساده است. البته که نمی‌توان کتمان کرد، تازه شدن دیدار اهالی سینما به‌ویژه در حوزه‌هایی مانند سینمای کوتاه و مستند، یکی از مهمترین کارکردهای یک جشنواره است اما توقف سطح انتظارات در همین مرحله، می‌تواند بلایی مانند آنچه برسر جشنواره معتبری مانند «فیلم رشد» در سالهای اخیر آمده است، را بر سر رویدادهای دیگر هم نازل کند!
این همان مسیری است که جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان در سالهای اخیر پیموده و اتفاقا از همین منظر آسیب دیده است و نیاز به بازنگری جدی دارد.
جشنواره فیلم‌کوتاه تهران، در تقویم رویدادهای سینمایی یکی از معدود رویدادهایی است که طی یک دهه گذشته، مسیر درستی را در پیش گرفته و گام‌به‌گام بر اعتبار داخلی و خارجی خود افزوده است. تأیید این رویداد از سوی آکادمی اسکار، یکی از بارزترین دستاوردهای این رویکرد بوده است.
طراحی بخش‌های جنبی دیگری مانند «کتاب و سینما» و «بر بال خاطرات» هم از اتفاقات قابل توجهی است که این دوره از جشنواره فیلم‌کوتاه تهران را از یک دورهمی سینمایی فراتر برده است.
در همین دوره چهلم، در کنار تنوع فیلم‌های در حال نمایش، برگزاری کارگاهی جنبی با محوریت کمال تبریزی در قالب گفتگو با چهره‌های معتبر فعال در حوزه‌های فنی سینما، یکی از اتفاقات ویژه‌ای است که به‌خصوص برای علاقه‌مندان جوان‌تر سینما فرضتی مغتنم به‌حساب می‌آید.
روایت دوم؛ تابوهایی که فرو می‌ریزد
یکی از مهمترین ویژگی‌های سینمای کوتاه در مقایسه با سینمای بلند، فضای مساعد آن برای تجربه‌اندوزی‌های فرمی و محتوایی است. فیلم‌کوتاه به واسطه فضای محدودتر تولید و عرضه و مهمتر از آن به دلیل هزینه‌های تولید پایین‌تر، این فرصت را به سازنده‌اش می‌دهد که چه از نظر ساختاری و چه از نظر محتوایی، سراغ ایده‌های بکرتر برود و در مواردی حتی خطوط قرمز و تابوها را هم به چالش بکشد.
جشنواره فیلم‌کوتاه تهران، ظرفیت ویژه‌ای برای رقم زدن این اتفاق دارد و به‌خصوص طی دو دوره اخیر با تمرکز بر تنوع ژانر، شاهد رونمایی از آثاری هستیم که پرداختن به آن‌ها در قالب یک روایت سینمایی پیش‌تر تابو به نظر می‌رسید.
در روز نخست جشنواره چهلم رونمایی از فیلم‌های کوتاهی چون «جاذبه غیرنیوتنی» و «مدیر مدرسه» شاهد مثالی برای این رویکرد در این رویداد است.
«جاذبه غیرنیوتنی» موضوع حساسی درباره روابط غیرمتعارف میان نوجوانان و مدل برخورد والدین با آن‌ها مطرح شده است که می‌تواند فتح بابی برای آسیب‌شناسی‌های جدی‌تر در این حوزه باشد.
اما یکی از پرحاشیه‌ترین اکران‌های جشنواره امسال که بازتاب رسانه‌ای ویژه‌تری هم داشت مربوط به محصول تازه‌ای از موسسات فیلمسازی زیرمجموعه سازمان اوج است. «رویاد» عنوان مجموعه تازه‌ای است که با هدف آموزش فیلمسازی در زیرمجموعه سازمان اوج متولد شده بود و امسال فیلم‌کوتاه «مدیر مدرسه» را به جشنواره فیلم‌کوتاه تهران ارائه کرده است.
این فیلم را میکائیل دیانی از مدیران انجمن سینمای جوانان کارگردانی کرده و مهمترین نکته‌اش سوژه آن است. این فیلم‌کوتاه را می‌توان اولین واکنش سینمایی به حوادث التهابات سال گذشته دانست. ارجاع مستقیم به شعار «زن زندگی آزادی» در پلان‌های ابتدایی فیلم و پرداخت آن به سهیم شدن دانش‌آموزان در جریان اعتراضات، این فیلم را تبدیل به یکی از آثار سیاسی حاضر در این جشنواره کرده است.
البته اینکه فیلمی به کارگردانی یکی از مدیران انجمن سینمای جوانان، در جشنواره‌ای که این انجمن برگزار می‌کند، حضور دارد، لااقل تاحدود حاصل یک بدسلیقگی است اما اینکه میکائیل دیانی بعد از چند تجربه مستندسازی در حوزه سوژه‌های اجتماعی، دست روی یک سوژه سیاسی روز گذاشته است، می‌تواند زمینه ورود دیگر فیلمسازان به این عرصه را همواره کند.
فارغ از کیفیت فیلم «مدیرمدرسه» اما آنچه قابل توجه است، ارجاع فیلم به‌یکی از دیالوگ‌های مشهور فیلم «موج مرده» و تشکر ویژه فیلم در تیتراژ پایانی از ابراهیم حاتمی‌کیا ست.
اینکه حاتمی‌کیا چه نقشی در فرآیند شکل‌گیری این فیلم سیاسی داشته از این منظر حائز اهمیت است که او پیش‌تر در واکنش به جریانات پس از انتخابات سال ۸۸ فیلم سیاسی «گزارش یک جشن» را ساخت که تا به امروز تنها فیلم توقیفی و دیده‌نشده این فیلمساز محسوب می‌شود؛ فیلمی که البته از نظر محتوایی بعید است بتوان سوگیری آن را با فیلم‌کوتاه «مدیر مدرسه» یکسان دانست!
روایت سوم؛ فیلم‌هایی که برای مخاطب ساخته می‌شود
فارغ از نکاتی که درباره کیفیت برگزاری و ترکیب فیلم‌های حاضر در جشنواره چهلم فیلم‌کوتاه تهران مطرح شد، یکی از مهمترین ویژگی‌های آثار در این دوره، توجه به لزوم ارتباط با مخاطب است. شاید در مقطعی فیلم‌های کوتاه مانند سینمای مستند، هویتی گعده‌ای و محفلی برای خود قائل بودند و بیشتر با هدف‌گذاری «مخاطب خاص» به تولید می‌رسیدند اما با رویکرد جشنواره فیلم‌کوتاه تهران، به‌ویژه در سالهای اخیر شاهد تلاش فیلمسازان این حوزه برای ارتباط با مخاطبان عام هستیم.
البته توجه همزمان به «سینمای تجربی» و اختصاص بخشی ویژه به فیلم‌های تجربی، مسیر فیلمسازان علاقه‌مند به این جنس از تجربه‌ورزی را هم باز نگه داشته است اما در بخش آثار داستانی، به‌صورت مشهودی طی دو دوره گذشته شاهد تنوع آثار و حرکت فیلمسازان به‌سمت ارتباط با مخاطبان گسترده‌تر هستیم.
فیلم‌های کوتاه حالا دیگر صرفا بر روی سوژه‌های تلخ اجتماعی متمرکز نیستند و تنوع ژانری فیلم‌های این حوزه، می‌تواند زمینه‌ساز اتفاقاتی مبارک در آینده سینمای بلند ایران هم باشد. ورود استعدادهای نوظهور در عرصه سینمای کوتاه، به سینمای بلند، این امیدواری را دوچندان خواهد کرد.
چهلمین جشنواره فیلم‌کوتاه تهران که از ۲۷ مهرماه در پردیس سینمایی «ملت» کلید خورده است، تا روز دوم آبان‌ماه میزبان علاقه‌مندان خواهد بود.
منبع: فرارو
کلیدواژه: جشنواره فیلم کوتاه تهران فیلم کوتاه مدیر مدرسه ابراهیم حاتمی کیا سینمای سیاسی انجمن سینمای جوانان ایران قیمت طلا و ارز قیمت موبایل جشنواره فیلم کوتاه تهران سینمای کوتاه فیلم ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۹۳۱۴۲۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
نگاه به سینما جدی نیست/ بررسی پیدایش هالیوود در مستند «پشت صحنه»
دریافت 16 MB دریافت 36 MB
حسین الهام کارگردان مجموعه مستند «پشت صحنه» در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه این مستند یک مجموعه ۱۳ قسمتی است و به موضوعات مختلف در حوزه سینما می‌پردازد، در رابطه با انتخاب سوژه و موضوع این مستند گفت: نگاه به سینما در کشور ما نگاه منحصر به هنر و حواشی آن است و نگاه جدی از منظر علوم انسانی و بررسی مسایل و پدیده های سینما نسبت به سینمای ایران و جهان وجود ندارد؛ نگاه به سینما و حتی فیلم های غربی در کشور ما از جنس سرگرمی است و در محافل آکادمیک ما نیز همین نگاه جریان دارد.، این در حالی است که در هالیوود تخصص های مختلف نظیر روانشناسی، سیاستگذاری، علوم سیاسی و امنیت ملی سراغ سینما می‌روند و به سینما به صورت جدی توجه دارند.
این کارگردان با اشاره به اینکه در مجموعه «پشت صحنه» تلاش شده یک قدم به سمت این نگاه برداشته شود، گفت: گفتمان تحلیل فرامتنی سینما در ایران یک گفتمان سیاست زده است و ما سعی کردیم سیاست زدگی آن را کم کرده و نگاه اجتماعی، سیاسی، تاریخی و فرهنگی به آن داشته باشیم که در فصل اول این مستند، هالیوود را از نقطه اول پیدایش تا حوادث اخیر مورد بررسی و جریانشناسی قرار دادیم.
وی افزود: سراغ مسایل مختلف هالیوود نظیر نژادپرستی و سیاه پوستان، بومیان آمریکا و سرخپوستان، سانسور و حقوق مخاطب، پیدایش هالیوود و مسایل حقوقی آن، مسابقه فضایی در دوران جنگ سرد، ابرقهرمان‌ها و هویت اجتماعی، استعمار و شهرت رفتیم و نسبت هالیوود با این مسایل را بررسی کردیم. همچنین مساله فلسطین به عنوان بزرگترین تراژدی قرن و نسبت سینما با آن را بررسی کردیم.
این مستندساز در رابطه با قسمت «آن ها وجود دارند» با موضوع فلسطین، گفت: این قسمت با عنوان «آن‌ها وجود دارند» برگرفته و اقتباسی از مستند دیگری ساخته مصطفی ابوعلی با نام «آن ها وجود ندارند» است که در رابطه با رنج آوارگان فلسطینی ساخته شده است و عنوان «آن ها وجود ندارند» جمله منتسب به گولدا مئیر (گولدا مایر) نخست وزیر اسراییل است که معتقد بود اساسا ملت فلسطین وجود ندارد و ما هم در این مستند از عنوان مستند ابوعلی اقتباس کردیم و گفتیم ملتی که انکار شود در سینما و واقعیت جلوه و بروز دارد.
وی عنوان کرد: در این قسمت نگاه هالیوود به مساله فلسطین و کنشگران آن، که به تولید اثر هنری یا دفاع از فلسطین پرداخته اند در کنار خودِ مساله فلسطین به عنوان یک سینمای مستقل و مردمی مورد بررسی قرار گرفته است. جریان سینمای مستقل فلسطین ذیل موسسه ای به نام موسسه «سینما فلسطین» شکل گرفت و به ثبت تاریخ و فیلم های مستند روی آورد و در جریان کوچ اجباری فلسطینیان از سرزمین خود این دسته فیلمسازان مجبور به استقرار در کشورهای دیگر شدند اما همچنان جریان سینمای فلسطین را زنده نگه داشتند واین موارد به یک آرشیو و گنجینه عظیمی از عکس ها و رنج‌های مردم فلسطین تبدیل شد اما همان طور که در مستند اشاره شده است این گنجینه در جریان حمله اسراییل به جنوب لبنان گم شده و سرنوشت آن مشخص نیست و نشانه هایی وجود دارد که این گنجینه توسط اسراییل دزدیده شده است.
الهام در رابطه با چالش های تولید این مستند با اشاره به اینکه مستند آرشیوی در ایران محترم نیست، عنوان کرد: برعکس تمام رسانه های دنیا که در آن‌ها آرشیو گنجینه ذی قیمتی محسوب می‌شود چون مستند آرشیوی به‌واسطه آن که از دل آرشیو های موجود داستان و روایت خلق می کند کار سخت تری در نگارش متن، تدوین و کارگردانی دارد در حالی که در ایران تصور می‌شود تولید مستند آرشیوی کار راحتی است و این نگاه منجر به کم لطفی نسبت به اینگونه مستند شده است.
وی ضمن اشاره به اینکه آرشیو ها راحت در اختیار مستندسازان قرار نمی‌گیرد، ادامه داد: ما در مورد غرب و هالیوود کار می سازیم و پیدا کردن آرشیو در این رابطه کار سختی است. همچنین تولید روایت جدید و برجسته کردن نقاطی که در روایت غربی مغفول مانده است مورد توجه ما بود تا یک روایت هنرمندانه، صحیح و متقن داشته باشیم.
کارگردان مستند «پشت صحنه» با مرور اینکه برای ۱۳ قسمت، یک سال پژوهش در منابع خارجی انجام شده است، مطرح کرد: پژوهش این کار از این منظر قابل توجه است که موضوعات گسترده و متنوع بود و هر یک از این موضوعات به پژوهش جداگانه و روایت مختص خود نیاز داشت. علی رغم لذت پیدا کردن موضوعات و فهم بیشتر، این موضوع منجر به طولانی شدن کار می‌شد و از این جهت پژوهش این مستند یک‌سال زمان برد.
وی افزود: می‌خواستیم کار ما یک‌بار مصرف یا جهت‌دار نباشد و در عین داستان گویی، مستند باشد و ریشه های مساله را بررسی کند. سعی کردیم ماجرا را از دل هالیوود بررسی و ریشه یابی کنیم؛ در ابتدای سال ۱۴۰۰ پژوهش و متن آغاز شد و ابتدای ۱۴۰۱ تولید را آغاز کردیم و در انتهای سال ۱۴۰۱ تولید پایان یافت. بعضا برای پیدا کردن یک آرشیو مناسب باکیفیت خودم ۴۰ روز وقت می‌گذاشتم.
الهام در پایان صحبت هایش، گفت: موضوعات سینمای شرق، سینمای عرب، سینمای هند احصا شده است و امکان ادامه دادن این مجموعه وجود دارد.
سایر عوامل این مجموعه مستند ۱۳ قسمتی عبارتند از تهیه‌کننده و کارگردان: حسـین الـهـام، پژوهش و نگارش متن: علی نیکجو، سعید شیرخانی، محمدمهدی اباذری، تدوین و صداگذاری: امیر شابـهاری، محمدحسین علیزده، حسین الهام، گروه موشن‌گرافیک: محمدامین ابراهیمی، علیرضا طیبی، علی امیری، سید علی‌اصغر حقدوست، الهام مصطفوی نیا، آرشیو و تصویریابی: نیما حامی، حمید اسلامی، محمد نمازی، مشاور پروژه: علیرضـا خوشکام، بازنویسی متن: حسین الهام، راوی: حمید محمدی، تیتراژ: محمدمهدی محمدی، موسیقی تیتراژ: محمد معصومی، مجری طرح: گروه فرهنگی رسانه‌ای راوین.
کد خبر 6087916
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»